Το 1974 ο Αμερικανός συγγραφέας Τζο Χάλντεμαν εξέδωσε ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας, τον «Αέναο Πόλεμο», ένα μυθιστόρημα πραγματική αντιπολεμική και αντιμιλιταριστική κραυγή.
Έχοντας υπηρετήσει ο ίδιος με τις δυνάμεις των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, ο Χάλντεμαν θέλησε με το βιβλίο του να υπογραμμίσει τις συνέπειες που έχει ο πόλεμος στην ανθρώπινη ψυχή. Ωστόσο, μάλλον άθελά του, έδωσε και έναν τίτλο σε συρράξεις που εξελίσσονται ad infinitum, χωρίς κάποια από τις εμπλεκόμενες πλευρές να μπορεί να επιτύχει μια νίκη τόσο σημαντική, ώστε να υποχρεώσει την άλλη να συνθηκολογήσει.
Ο κίνδυνος του «αιώνιου πολέμου»
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Foreign Affairs, σχεδόν 16 μήνες μετά την έναρξή του, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία τείνει να μετατραπεί σε ακριβώς αυτό: έναν αέναο πόλεμο, όπου οι δύο πλευρές ανά πάσα στιγμή μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα η μία στην άλλη, αλλά όπου ούτε το Κίεβο ούτε η Μόσχα δείχνουν ικανές να πετύχουν μια νίκη σε επιχειρησιακό επίπεδο τόσο σημαντική ώστε να αλλάξει τον ρου της σύρραξης.
Η ανάλυση υπογραμμίζει ότι η αναμενόμενη ουκρανική αντεπίθεση μπορεί να φέρει εδαφικά κέρδη για το Κίεβο και να προκαλέσει μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικά για τη Μόσχα. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η ως τώρα πορεία της σύρραξης δείχνει πως τα όποια κέρδη θα είναι μάλλον περιορισμένα και η αντεπίθεση θα έχει σημαντικό κόστος και για την ουκρανική πλευρά, η οποία, μάλιστα, ως τώρα επιτυγχάνει κυρίως αμυνόμενη.
Ωστόσο, ακόμα κι αν επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα και οι ρωσικές δυνάμεις υποχωρήσουν πίσω από τα ρωσο-ουκρανικά σύνορα, ουδείς εγγυάται ότι η Μόσχα θα συρθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και δεν θα αποφασίσει να συνεχίσει τον πόλεμο, έστω κι αν βλέπει ότι χάνει και χάνει πολύ. Αντιθέτως, μια σημαντική ήττα κατά την αντεπίθεση της Ουκρανίας, μπορεί να κάνει τη Μόσχα ακόμα πιο αποφασισμένη να συνεχίσει τον πόλεμο.
Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση
Και όλα αυτά, υπό την προϋπόθεση ότι η Δύση θα συνεχίσει να παρέχει τεράστια στήριξη σε πολεμικό υλικό στην Ουκρανία, κάτι που ήδη έχει αρχίσει να παρουσιάζει δυσλειτουργίες, καθώς η παραγωγή δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση, ιδίως πυρομαχικών για το πυροβολικό και την αεράμυνα της Ουκρανίας – χωρίς, μάλιστα, να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα πολλά και διάφορα οπλικά συστήματα προκαλούν προβλήματα συντήρησης και επιμελητείας.
Από την άλλη, αν η ουκρανική αντεπίθεση αποτύχει ή δεν εκδηλωθεί ποτέ, αλλά το Κίεβο περιοριστεί σε τοπικές επιχειρήσεις ή οι ρωσικές δυνάμεις αποδειχθούν επαρκώς ικανές να αποκρούσουν μια αντεπίθεση, και πάλι η Μόσχα δύσκολα θα καταφέρει κάτι περισσότερο από το να εδραιώσει θέσεις τις οποίες ήδη κατέχει στην ανατολική Ουκρανία. Φιλοδοξίες για κάτι περισσότερο κρίνονται μάλλον φρούδες, μετά την αποτυχία κατάληψης του Κιέβου στην αρχή της εισβολής.
Χοντρικά, σύμφωνα με την ανάλυση, η κατάσταση, όπως διαμορφώνεται σήμερα, έχει ως εξής:
- Ρωσία και Ουκρανία βρίσκονται «κλειδωμένες» σε μια σύρραξη που καμία δεν δείχνει ικανή να κερδίσει.
- Κάθε χώρα μπορεί να αποτελεί απειλή για την άλλη για εκ του μακρόθεν πλήγματα, αλλά όχι για κάτι περισσότερο.
- Όσο περνά ο καιρός, τόσο πιθανότερο φαίνεται ότι η σύρραξη θα τραβήξει για πολλά χρόνια, με συνέπειες για όλους – και για τη Δύση.
Ταυτόχρονα, οι γεωστρατηγικές συνέπειες ενός «αέναου πολέμου» στην Ουκρανία είναι σημαντικές: πάντα θα υπάρχει ο κίνδυνος κλιμάκωσης και επέκτασης της σύρραξης, η εξάρτηση της Ρωσίας από την Κίνα θα βαθαίνει όλο και περισσότερο, η παγκόσμια οικονομία θα βρίσκεται σε διαρκή κατάσταση αναταράξεων, δυτικές χώρες θα πιέζονται οικονομικά από τη στήριξη στην Ουκρανία και οι ΗΠΑ θα είναι υποχρεωμένες να επικεντρώνονται στις εκεί εξελίξεις.
Η προτεινόμενη λύση
Σύμφωνα με το άρθρο, με τις συνθήκες ως έχουν, τις αντιπαλότητες «στα κόκκινα» και την πιθανότητα ειρηνευτικής συμφωνίας σχεδόν μηδενική, η μοναδική βιώσιμη λύση για ένα τέλος της σύρραξης δεν είναι άλλη από μια συμφωνία ανακωχής, μια μακρόχρονη εκεχειρία με σαφείς κανόνες, όπως αυτή που επιτεύχθηκε μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας το 1953, που, φυσικά, δεν έλυσε το πολιτικό πρόβλημα, αλλά σταμάτησε την αιματοχυσία.
Ο αρθρογράφος υπογραμμίζει ότι οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους θα πρέπει να αρχίσουν να συζητούν το ενδεχόμενο αυτό με την ουκρανική ηγεσία, χωρίς, ωστόσο, να της επιβάλλουν τη θέλησή τους, αλλά ως μια εναλλακτική ώστε να ανοίξει και πάλι ο διπλωματικός διάλογος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μειώνεται η παροχή βοήθειας στο Κίεβο ή ότι σταματούν οι προσπάθειες για ανάκτηση εδαφών που τελούν υπό ρωσική κατοχή.
Κάποιοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν μιλήσει για λήξη του πολέμου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κάτι που συχνά περνά απαρατήρητο, μπροστά στα τεράστια ποσά που η Ουάσινγκτον δαπανά για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Ίσως, σημειώνει το άρθρο, να είναι πλέον η στιγμή που η συζήτηση για μια διπλωματική λύση να έρθει σε πρώτο πλάνο, έστω κι αν οι μάχες συνεχιστούν στα ανατολικά και νότια της χώρας.
Φυσικά, η κατάληξη σε μια τέτοια συμφωνία θα είναι δύσκολη, απαιτητική, και οι κανόνες της θα περάσουν από τα «χίλια κύματα» μέχρι να περάσουν από τα λόγια στο χαρτί. Ωστόσο, σημειώνει το Foreign Affairs, μοιάζει στην παρούσα φάση να είναι η μοναδική λύση για να αποτραπεί το φαινόμενο του «αέναου πολέμου», οι συνέπειες του οποίου ίσως να είναι πολύ χειρότερες για όλους.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςΠηγή: economico.gr
