Εάν μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο ήταν κυρίως ένα στατιστικό μέγεθος και μία από τις λανθάνουσες αιτίες της αύξησης του ενεργειακού κόστους, τις τελευταίες ώρες είναι ένας πραγματικός εφιάλτης με δύο πτυχές: την εκτίναξη των τιμών και την επάρκεια.
Η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας εισήλθε σε μια νέα περίοδο αβεβαιότητας μετά την εμπόλεμη τροπή που πήρε η κρίση στην Ουκρανία.
Σε δυσθεώρητα ύψη οι τιμές
Την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής οι τιμές φυσικού αερίου, πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη και προκάλεσαν πραγματική ανατριχίλα στις αρμόδιες ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές των κρατών-μελών της Ε.Ε. που λίγες εβδομάδες πριν είχαν αρχίσει να μετράνε ανάποδα για την έξοδο από την παρατεταμένη ενεργειακή κρίση και τις συμπληγάδες των πληθωριστικών πιέσεων.
Η τιμή του φυσικού αερίου στο ολλανδικό TTF μετά μια υψηλή ενδοημερήσια διακύμανση στα 144 ευρώ/MWh έκλεισε την Πέμπτη στα 120 ευρώ/MWh καταγράφοντας αύξηση 35% σε μια ημέρα, συμπαρασύροντας προς τα πάνω και τις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος.
Μέσα σε μία ημέρα η χονδρεμπορική τιμή στην ελληνική αγορά αυξήθηκε κατά 34,10% και εκτοξεύτηκε στα υψηλά των 235 ευρώ/MWh.
Αντίστοιχη πορεία ακολούθησε και η τιμή του αργού που έσπασε για πρώτη φορά από το 2014 το φράγμα των 100 δολαρίων/βαρέλι.
Ο διπλός εφιάλτης τιμών και επάρκειας
Η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με τον διπλό εφιάλτη τιμών και επάρκειας, παράγοντες που δεν της επέτρεψαν να εξαντλήσει το χαρτί των κυρώσεων έναντι της Μόσχας.
Οι εξελίξεις χτύπησαν συναγερμό και στην ελληνική κυβέρνηση, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να αναδεικνύει το ζήτημα ενός κεντρικού συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να επαναφέρει στη Σύνοδο Κορυφής την πρόταση της Ελλάδας για τη σύσταση ενός ειδικού ευρωπαϊκού ταμείου για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η οποία και συμπεριλήφθηκε στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.
Η ελληνική πρόταση αναφέρεται στη σύσταση ενός ταμείου, το οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από αδιάθετα δικαιώματα ρύπων που διατηρεί «παγωμένα» ο ευρωπαϊκός μηχανισμός MSR ή αν αυτό δεν είναι εφικτό, από δημοπρασίες μελλοντικών δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τον υπουργό Κώστα Σκρέκα, στο ταμείο αυτό θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν 100 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,5 δισ. αναλογούν στην Ελλάδα.
Αίτημα για αυξημένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος
Μαζί με την επαναφορά της εν λόγω πρότασης, ο πρωθυπουργός θα επαναφέρει στην DGcom το αίτημα για αυξημένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος των ενεργοβόρων επιχειρήσεων, που είχε υποβληθεί στο παρελθόν και απορρίφθηκε.
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες της Καθημερινής της Κυριακής, το αρμόδιο οικονομικό επιτελείο σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ καταρτίζει τους μηχανισμούς για τις επιδοτήσεις, το ύψος των οποίων θα διαφοροποιείται ανά κλάδο, με κριτήριο το ποσοστό συμμετοχής του ενεργειακού κόστους στο συνολικό λειτουργικό κόστος αλλά και τις οικονομικές καταστάσεις της κάθε εταιρείας.
Η κυβέρνηση φέρεται να αναζητεί στοχευμένα μέτρα για τις επιχειρήσεις, αναγνωρίζοντας τις πιέσεις που δέχονται από το υψηλό κόστος ενέργειας αλλά και τις επιπτώσεις από τη μετακύλιση αυτού του κόστους στην εφοδιαστική αλυσίδα που καταλήγει στον καταναλωτή.
Επιστροφή 120 εκατ. ευρώ σε επιχειρήσεις μέσης τάσης
Στο πλαίσιο αυτό φέρεται να επισπεύδει και τις διαδικασίες για την επιστροφή ενός ποσού ύψους 120 εκατ. ευρώ σε επιχειρήσεις μέσης τάσης, που αντιστοιχεί σε μειωμένες χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ για τα έτη 2019 και 2020, στο πλαίσιο της εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών για τη βιομηχανία.
Και αυτό το ποσό θα δοθεί από το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ με νομοθετική ρύθμιση και αφού προηγουμένως ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία, η οποία καθυστερεί λόγω ολιγωρίας του ΔΕΔΔΗΕ να παραδώσει στον ΔΑΠΕΕΠ, που διαχειρίζεται τον σχετικό λογαριασμό, τα στοιχεία των δικαιούχων.
Για την κυβέρνηση η στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων παραμένει προτεραιότητα, αντιλαμβάνεται ωστόσο ότι υπό το φως των νέων εξελίξεων δεν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια να καλύψουν τα ποσά που απαιτούνται.
Ο “κουμπαράς” των 3 δις ευρώ
Για το 2022 ξεκινάει με ένα «κουμπαρά» 3 δισ. ευρώ εκ των οποίων το 1,5 δισ. από τα έσοδα δημοπρασιών ρύπων και ένα αντίστοιχο ποσό από το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ που εκτιμάται ότι στο τέλος του έτους θα είναι πλεονασματικός κατά 2 δισ. ευρώ.
Οι ανάγκες ωστόσο για μέτρα κοινωνικής στήριξης, όπως εκτιμήθηκε και στις συσκέψεις υπό τον πρωθυπουργό στο Μαξίμου, είναι πολύ μεγαλύτερες και αναμένεται να διογκωθούν λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςΠηγή: economico.gr
