Ανάλυση του CNN
Στην περσινή σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, η συμμαχία κάλεσε επίσημα τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στις τάξεις της. Στη φετινή σύνοδο κορυφής στο Βίλνιους, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ήλπιζε ότι η συμμαχία θα κάνει στη χώρα του την ίδια χάρη.
Αυτό δεν έμελλε να γίνει. Στο τελικό ανακοινωθέν του, που εκδόθηκε το βράδυ της Δευτέρας, το ΝΑΤΟ ισχυρίστηκε ότι «το μέλλον της Ουκρανίας είναι στο ΝΑΤΟ» – αλλά δεν είπε πότε θα μπορούσε να ξεκινήσει αυτό το μέλλον.
Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής, οι δυτικοί σύμμαχοι αγωνιούσαν για το αν θα εγκρίνουν το επόμενο πράγμα που ζήτησε το Κίεβο: Πρώτα πυροβολικό, μετά άρματα μάχης Leopard, μετά μαχητικά αεροσκάφη F-16 και μετά πυρομαχικά διασποράς. Κάθε φορά, αυτό που φαινόταν να είναι δύσκολο στην αρχή τελικά κατέληξε να θεωρείται από ορισμένα μέλη ως λογικό και δίκαιο.
Αλλά η ιδιότητα του μέλους του ΝΑΤΟ είναι πολύ πιο σημαντική από το στρατιωτικό υλικό, και μπορεί να περάσει αρκετός καιρός μέχρι να ικανοποιηθεί η τελική επιθυμία του Κιέβου.
Τι ήθελε ο Ζελένσκι;
Οι φιλοδοξίες του Ζελένσκι ήταν σαφείς: Δεν θα απαιτούσε τίποτα λιγότερο από την πλήρη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Στη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου 2022, τα αιτήματά του ήταν λιγότερο ηχηρά. Ο Ζελένσκι ξεκίνησε την προσπάθειά του για ταχεία ένταξη στη συμμαχία μόλις τον Σεπτέμβριο, αφού ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα αναγνωρίσει τέσσερις ουκρανικές περιοχές – Λουχάνσκ, Ντόνετσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια – ως ρωσικό έδαφος.
Αμέσως μετά τους ισχυρισμούς του Πούτιν, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ «υπό ταχεία διαδικασία», πράγμα που σημαίνει ότι η σύνοδος κορυφής του Βίλνιους είναι η πρώτη φορά που το θέμα βρίσκεται στην ατζέντα της συμμαχίας.
Σύμφωνα με την πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ, κάθε ευρωπαϊκή χώρα είναι ελεύθερη να υποβάλει αίτηση, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο αριθμός της έχει διογκωθεί από 12 ιδρυτικά μέλη σε 31 που έχει σήμερα – σύντομα θα γίνει 32 με την ένταξη της Σουηδίας.
Ο Ζελένσκι εμφανίστηκε μπροστά στο κόσμο στην πλατεία Lukiskes του Βίλνιους τη Δευτέρα, σε μια σκηνή διακοσμημένη με το μπλε και κίτρινο της σημαίας της Ουκρανίας και μια τεράστια πινακίδα που έγραφε «#UkraineNATO33».
Ήταν ρεαλιστική η πλήρης ένταξη;
Ας είμαστε ξεκάθαροι σχετικά με το τι σημαίνει ένταξη στο ΝΑΤΟ. Το άρθρο 5 της Συνθήκης κατοχυρώνει την αρχή της συλλογικής άμυνας, πράγμα που σημαίνει ότι μια επίθεση σε ένα μέλος είναι μια επίθεση σε όλους.
Το άρθρο 5 έχει επικαλεστεί μόνο μία φορά στην ιστορία του ΝΑΤΟ, μετά τις επιθέσεις της 9/11 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν η Ουκρανία επρόκειτο να ενταχθεί σήμερα, με την εισβολή της Ρωσίας να μαίνεται, το άρθρο θα επικαλούνταν αμέσως, σέρνοντας ουσιαστικά 31 χώρες σε πόλεμο με τη Ρωσία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατέστησε σαφές πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής του Βίλνιους ότι η πλήρης ένταξη δεν ήταν ακόμη ρεαλιστική. Μιλώντας στο CNN σε αποκλειστική συνέντευξη την Κυριακή, ο Μπάιντεν είπε ότι δεν υπάρχει «ομοφωνία στο ΝΑΤΟ για το αν θα φέρει ή όχι την Ουκρανία στην οικογένεια του ΝΑΤΟ τώρα, αυτή τη στιγμή, στη μέση ενός πολέμου».
«Είμαστε αποφασισμένοι να κρατήσουμε κάθε εκατοστό εδάφους που είναι έδαφος του ΝΑΤΟ. Είναι μια δέσμευση που όλοι έχουμε αναλάβει, ανεξάρτητα από το τι. Αν ο πόλεμος συνεχίζεται, τότε είμαστε όλοι σε πόλεμο. Θα πηγαίναμε σε πόλεμο με τη Ρωσία, αν συνέβαινε αυτό», δήλωσε ο Μπάιντεν.
Ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Μπεν Γουάλας επανέλαβε τη στάση των ΗΠΑ, λέγοντας ότι «δεν μπορούμε να έχουμε ένα νέο μέλος στη μέση μιας σύγκρουσης. Αυτό απλώς θα εισήγαγε πόλεμο στη συμμαχία».
Ωστόσο, μιλώντας στο CNN από το Βίλνιους τη Δευτέρα, ο Γουάλας δήλωσε ότι «όποτε τελειώσει αυτή η σύγκρουση, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι το συντομότερο δυνατό για να φέρουμε την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ».
Με τι θα συμβιβαζόταν ο Ζελένσκι;
Ο Ζελένσκι και ο υπουργός Εξωτερικών του Ντμίτρο Κουλέμπα είχαν στην πραγματικότητα παραδεχτεί μήνες πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να γίνει μέλος της συμμαχίας ενώ εξακολουθεί να βρίσκεται σε πόλεμο. Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο τον Φεβρουάριο, ο Ζελένσκι είπε ότι, ενώ η Ουκρανία «δεν αναζητά υποκατάστατο του ΝΑΤΟ», κατάλαβε ότι «δεν θα είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται. Όχι επειδή δεν το θέλουμε, αλλά επειδή είναι αδύνατο».
Πηγαίνοντας στη σύνοδο κορυφής, το βλέμμα του ήταν σε μια σαφή χάραξη πορείας προς τη συμμαχία χωρίς εμπόδια μόλις τελειώσει η σύγκρουση – και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για το πότε θα προσφερθεί στην Ουκρανία η ένταξη. Την Τρίτη, ο Ζελένσκι εξέδωσε μια καταιγιστική δημόσια δήλωση επικρίνοντας την «παράλογη» άρνηση του ΝΑΤΟ να παράσχει χρονοδιάγραμμα.
«Αυτό σημαίνει ότι αφήνεται ένα παράθυρο ευκαιρίας για να διαπραγματευτεί την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. Και για τη Ρωσία, αυτό σημαίνει κίνητρο για να συνεχίσει τον τρόμο της», έγραψε στο Twitter.
Αλλά η άρνηση, ή η ανικανότητα, του ΝΑΤΟ να παράσχει ένα χρονοδιάγραμμα είναι κατανοητή. Στην πραγματικότητα, η απάντηση στο «Πότε θα ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ;» είναι η ίδια με το «Πότε θα κερδίσει η Ουκρανία τον πόλεμο;». Το ΝΑΤΟ έχει καταστήσει σαφές ότι το πρώτο δεν μπορεί να συμβεί πριν από το δεύτερο.
«Το πιο επείγον καθήκον τώρα είναι να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία θα επικρατήσει, διότι αν δεν επικρατήσει η Ουκρανία, δεν υπάρχει καθόλου θέμα ένταξης προς συζήτηση», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη το βράδυ.
Τι πήρε ο Ζελένσκι;
Το τελικό ανακοινωθέν δεν δημοσιεύθηκε μέχρι τις 6:40 μ.μ. στο Βίλνιους – ασυνήθιστα αργά για το κορυφαίο έγγραφο μιας συνόδου κορυφής.
Ο καθυστερημένος χρόνος δημοσίευσης αντανακλούσε τις διαφωνίες μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ που ήλπιζαν να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις του Ζελένσκι για ένα σαφές χρονοδιάγραμμα και εκείνων που προέτρεπαν σε συνεχιζόμενη ασάφεια, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και της Γερμανίας. Ο Μπάιντεν είχε δηλώσει νωρίτερα ότι τα μέλη εργάζονται για να «συμφωνήσουν στη γλώσσα» που περιβάλλει τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας. Οι διαπραγματεύσεις αυτές διήρκεσαν περισσότερο από το αναμενόμενο.
«Το μέλλον της Ουκρανίας είναι στο ΝΑΤΟ», ανέφερε το ανακοινωθέν. «Θα είμαστε σε θέση να απευθύνουμε πρόσκληση στην Ουκρανία να ενταχθεί στη συμμαχία όταν οι σύμμαχοι συμφωνήσουν και εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις.
Η συμμαχία, ωστόσο, έκανε μια σημαντική παραχώρηση στην Ουκρανία, αφαιρώντας ένα βασικό εμπόδιο στη διαδικασία υποβολής αιτήσεων.
«(Εμείς) συμφωνήσαμε να καταργήσουμε την απαίτηση για ένα Σχέδιο Δράσης Μελών. Αυτό θα αλλάξει την πορεία ένταξης της Ουκρανίας από μια διαδικασία δύο σταδίων σε μια διαδικασία ενός βήματος», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg στους δημοσιογράφους την Τρίτη.
Το Σχέδιο Δράσης για την Ιδιότητα του Μέλους (MAP) είναι ένα πρόγραμμα οικονομικών, αμυντικών και αμυντικών μεταρρυθμίσεων και μεταρρυθμίσεων ασφαλείας που άλλες πρόσφατα δεκτές χώρες έπρεπε να περάσουν πριν ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Η κατάργηση αυτής της μακράς διαδικασίας θα εξορθολογίσει σημαντικά την προσπάθεια ένταξης της Ουκρανίας μόλις κληθεί επίσημα να υποβάλει αίτηση.
Ωστόσο, η κατάργηση του ΜΑΡ – το οποίο έχει επικριθεί ως ξεπερασμένο και υπερβολικά επαχθές – δεν σήμαινε την άρση της ανάγκης για μεταρρύθμιση. Σε ξεχωριστό ανακοινωθέν που εξέδωσε η G7 την Τετάρτη, οι σύμμαχοι ανακοίνωσαν ότι η ένταξη της Ουκρανίας θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από την εφαρμογή ενός προγράμματος μεταρρυθμίσεων «που υπογραμμίζουν τις δεσμεύσεις της για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών των μέσων ενημέρωσης και θέτουν την οικονομία της σε βιώσιμη πορεία».
Ο Μπάιντεν αναγνώρισε ότι η συμμαχία δεν είχε προσκαλέσει την Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, καθώς εργάζεται για «απαραίτητες μεταρρυθμίσεις», αλλά είπε ότι «δεν περιμένουμε να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία» για να ενισχυθεί η ασφάλεια της χώρας και ότι τα μέλη της G7 ήθελαν να παράσχουν υποστήριξη «εν τω μεταξύ».
Οι ηγέτες των χωρών της G7 παρουσίασαν επίσης μια νέα δήλωση υποστήριξης για την Ουκρανία στη σύνοδο κορυφής την Τετάρτη με στόχο την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της κατεστραμμένης από τον πόλεμο χώρας.
Αυτή η δήλωση, είπε ο Μπάιντεν, «ξεκινά μια διαδικασία με την οποία κάθε ένα από τα έθνη μας, και οποιοδήποτε άλλο έθνος επιθυμεί να συμμετάσχει, θα διαπραγματευτεί μακροπρόθεσμες διμερείς δεσμεύσεις ασφαλείας με και προς την Ουκρανία».
Ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τους ηγέτες της G7 για τη νέα δέσμευση. «Η ουκρανική αντιπροσωπεία φέρνει πίσω σημαντική ασφάλεια, νίκη για την Ουκρανία, για τη χώρα μας, για τον λαό μας, για τα παιδιά μας. Ανοίγει για εμάς εντελώς νέες ευκαιρίες ασφαλείας και ευχαριστώ όλους όσους το κατέστησαν δυνατό», είπε.
Μεμονωμένοι σύμμαχοι ανακοίνωσαν επίσης νέα πακέτα στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία – συμπεριλαμβανομένων πυραύλων “Storm Shadow” από τη Γαλλία και ενός πακέτου 770 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Γερμανία. Ωστόσο, ο απώτερος στόχος της ένταξης στο ΝΑΤΟ φαίνεται πιθανό να ξεφύγει από τον Ζελένσκι για κάποιο χρονικό διάστημα.
Αλλά η σημασία του ανακοινωθέντος δεν πρέπει να υποτιμάται. Ο Γουάλας υπενθύμισε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι πριν από τη σύνοδο κορυφής το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν ένα «αν». Τώρα, είναι ένα «πότε».
Πηγή: CNN
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςΠηγή: economico.gr
