Ενώ οι εκλογές στην Ελλάδα έδωσαν ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα πολιτικής σταθερότητας – γεγονός που οδηγεί την οικονομία σε εφαλτήριο και το Χρηματιστήριο σε καλύτερες ημέρες – στην Ισπανία οδήγησαν σε ένα πολιτικό αδιέξοδο που θα ταλαιπωρήσει την οικονομία της χώρας και θα βάλει σε σκέψεις τις Αγορές.
Οι ισπανικές μετοχές σημείωσαν πτώση τη Δευτέρα, με τις αγορές να τρομάζουν από την προοπτική πολιτικού αδιεξόδου μετά τις πρόωρες εκλογές στις οποίες η Κεντροδεξιά απέτυχε να κατακτήσει βεβαιότητα κυβερνητικής προοπτικής παρά τη νίκη της.
Η ψηφοφορία της Κυριακής δεν άφησε ούτε στο δεξιό ούτε στο αριστερό μπλοκ προφανή περιθώρια για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αν και το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) θα έχει μια πρώτη ευκαιρία να δοκιμάσει την τύχη του διεκδικώντας ψήφους στήριξης στην πρώτη συνεδρίαση του Ισπανικού Κοινοβουλίου. Για να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας που θα είναι πλειοψηφική, απαιτούνται τουλάχιστον 176 έδρες (σε σύνολο 350) τις οποίες όμως τη στιγμή αυτή δεν διαθέτει.
Το PP και το ακροδεξιό Vox συγκεντρώνουν μαζί 169 έδρες. Το PP είχε στο παρελθόν λάβει στήριξη από το βασκικό εθνικό/εθνικιστικό κόμμα EAJ-PNV το οποίο πλέον εκλέγει 5 βουλευτές. Το EAJ-PNV όμως είναι στα «μαχαίρια» με το Vox, άρα δύσκολα θα στηρίξει. Το PP θα μπορούσε, ενδεχομένως, να ποντάρει και στη στήριξη ακόμη δύο συντηρητικών κομμάτων τα οποία διαθέτουν από μία έδρα έκαστο: του Union del Pueblo Navarro (UPN) από τη Ναβάρρα και του Coalicion Canaria από τις Κανάριες Νήσους.
Από την άλλη πλευρά, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) του απερχόμενου πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ εμφανίζεται να έχει περισσότερες κοινοβουλευτικές εφεδρείες για να “κλέψει” την εξουσία από τον νικητή των εκλογών Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχοο.
PSOE και οι αριστεροί του Sumar (που στηρίζεται στους Podemos), συγκεντρώνουν μαζί 153 έδρες , που σημαίνει ότι χρειάζονται τη στήριξη των Βασκικών και Καταλανικών κομμάτων αποσχιστικών τάσεων, όπως άλλωστε έχουν ξανακάνει στο παρελθόν. Και σε αυτό το μέτωπο ωστόσο, οι προοπτικές διαγράφονται ακανθώδεις και περίπλοκες.
Και το ιστορικά παράδοξο είναι ότι ο φυγόδικος πρώην ηγέτης της Καταλωνίας μπορεί να δώσει την εξουσία σε κάποιον από τους δυο συνασπισμούς, πιθανόν στον Σάντσεθ. Ο Κάρλες Πουτζντεμόν, πρώην επικεφαλής της καταλανικής περιφερειακής κυβέρνησης, που έχει αυτοεξοριστεί στο Βέλγιο αφότου ηγήθηκε μιας αποτυχημένης προσπάθειας απόσχισης της Καταλωνίας από την Ισπανία το 2017, μπορεί να δώσει την εξουσία στον Πέδρο Σάντσεθ με αντάλλαγμα παραχωρήσεις προς την Καταλονία για να αποσπάσει την θετική ψήφο (ή και την αποχή) των 6 εκλεγμένων βουλευτών του κόμματος Junts, που ελέγχει.
Ο Σάντσεθ θα μπορούσε επίσης να κερδίσει την υποστήριξη του αριστερού αυτονομιστικού κόμματος Esquerra Republicana de Catalunya (Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλωνίας ή ERC) .Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ERC δήλωσε ότι το κόμμα της είναι πρόθυμο να στηρίξει, με τους 7 εκλεγμένους βουλευτές του, μία κυβέρνηση υπό τον απερχόμενο πρωθυπουργό ώστε να αποτραπεί ένας συνασπισμός ανάμεσα στους συντηρητικούς και την ακροδεξιά.
Πέντε βασικά ερωτήματα που απασχολούν τις Αγορές
Με τη δημοσιονομική πολιτική της χώρας, το ρόλο των τραπεζών και την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια να βρίσκονται στο επίκεντρο του παρατεταμένου πολιτικού αδιεξόδου που θα μπορούσε να πλήξει την οικονομία και το Ισπανικό Χρηματιστήριο (οι μετοχές του οποίου γνώρισαν φέτος μία αύξηση μεγαλύτερη του 15%) το Reuters αναλύει πέντε βασικά ερωτήματα που απασχολούν τις Αγορές:
1. Πως αντέδρασαν οι Αγορές;
Όχι νευρικά, ευτυχώς. Ο ισπανικός δείκτης Ibex (IBEX) υποχώρησε έως και 1,8%, με έναν τραπεζικό υποδείκτη να υποχωρεί κάποια στιγμή σχεδόν 3%. (IBEXIB)
Η αντίδραση στα ισπανικά κρατικά ομόλογα ήταν συγκρατημένη, με το στενά παρακολουθούμενο χάσμα μεταξύ των ισπανικών και γερμανικών αποδόσεων των 10ετών ομολόγων να κυμαίνεται γύρω στις 104,60 μονάδες βάσης.
Ο αναλυτής της AlphaValue Pablo Garcia δήλωσε ότι θα μπορούσαν να ακολουθήσει περαιτέρω πτώση των τιμών των μετοχών, καθώς οι αγορές εξακολουθούν να παρακολουθούν κατά πόσον οι διαπραγματεύσεις θα οδηγήσουν σε συμφωνία για συγκρότηση κυβέρνησης.
“Ενδεχομένως τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα. Οι ξένοι επενδυτές αποτελούν την πλειοψηφία στην ισπανική αγορά και αν κανείς από τους βασικούς υποψηφίους δεν αποδεχθεί την ήττα, αυτό είναι πολύ σοβαρό”.
2. Τι σημαίνει η αβεβαιότητα για την οικονομία της Ισπανίας
Η προοπτική εβδομάδων πολιτικής διαμάχης ρίχνει μια σκιά πάνω από μια οικονομία που επιβραδύνει από την ανάκαμψη μετά την πανδημία. Τα στοιχεία της Δευτέρας έδειξαν ότι η κάμψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη βάθυνε τον Ιούλιο.
“Θα μπορούσε να καθυστερήσει ή να παρεμποδίσει την εφαρμογή των αναγκαίων οικονομικών μεταρρυθμίσεων και έτσι να αναστείλει το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της ισπανικής οικονομίας”, δήλωσε ο οικονομολόγος της ING Wouter Thierie.
Ωστόσο, η Ισπανία είχε επιδείξει ανθεκτικότητα σε περιόδους βραχυπρόθεσμης αβεβαιότητας στο παρελθόν, πρόσθεσε. Η κυβέρνηση προβλέπει οικονομική ανάπτυξη 2,1% το 2023 έναντι 5,5% πέρυσι. Στο επίκεντρο βρίσκονται επίσης τα υψηλά επίπεδα χρέους της Ισπανίας, με χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ και έλλειμμα 4,8% του ΑΕΠ.
3. Γιατί οι μετοχές Κοινής Ωφέλειας σημείωσαν πτώση;
Με την Ισπανία να βιώνει όλο και περισσότερο συνθήκες ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών, η ενέργεια αποτέλεσε μείζον θέμα των εκλογών.
Το Λαϊκό Κόμμα (PP) προτείνει την παράταση της ζωής των πυρηνικών εργοστασίων πέραν του χρονικού περιθωρίου κλεισίματος 2027-2035, κάτι που σύμφωνα με τους αναλυτές της RBC “θα ήταν σαφώς θετικό” για τα κέρδη των επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας.
Τώρα, “η πιθανή βραχυπρόθεσμη ενίσχυση των κερδών θα πρέπει να αφαιρεθεί από τους υπολογισμούς μας”, ανέφεραν οι αναλυτές τη Δευτέρα. “Επιπλέον, η αύξηση της αβεβαιότητας θα οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος κεφαλαίου, τουλάχιστον μέχρι να αποσαφηνιστεί ποια μορφή θα πάρει η νέα κυβέρνηση”. Αυτό έπληξε ήδη τις μεγάλες επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας. Οι μετοχές της Endesa (ELE.MC) υποχώρησαν κατά 3%.
4. Τι γίνεται με τις τράπεζες;
Οι μετοχές των μεγάλων τραπεζών Santander (SAN.MC), BBVA (BBVA.MC), Sabadell (SABE.MC) και Caixabank (CABK.MC) υποχώρησαν κατά 1-3%.
Οι επενδυτές παρακολουθούσαν τις εκλογές για να δουν αν θα υπάρξει παράταση της διετούς εισφοράς 4,8% που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο επί των καθαρών εσόδων από τόκους και καθαρές προμήθειες των τραπεζών άνω των 800 εκατ. ευρώ (880 εκατ. δολάρια).
Η Barclays δήλωσε πριν από την ψηφοφορία ότι ένα ασαφές αποτέλεσμα μπορεί να μην είναι ιδανικό για τις τράπεζες, “δεδομένου ότι η παρατεταμένη αβεβαιότητα θα άφηνε αναπάντητο το φορολογικό ζήτημα και γενικά δεν θα ήταν υποστηρικτικό για την ανάπτυξη”.
5. Υπάρχουν επιπτώσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Ναι, διότι η Ισπανία μόλις ανέλαβε την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και πρέπει να εγκριθούν νομοθετήματα όπως οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες.
Ο Federico Santi, ανώτερος αναλυτής για την Ευρώπη, στην Eurasia Group, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα των εκλογών θα μπορούσαν να είναι ήπια θετικά για την ΕΕ.
“Η κορυφαία ηγεσία θα είναι εξαιρετικά απασχολημένη με τον σχηματισμό κυβέρνησης και μια πιθανή νέα προεκλογική εκστρατεία. Αλλά αυτό θα εξασφαλίσει έναν βαθμό συνέχειας και θα δώσει στους διπλωμάτες το περιθώριο να συνεχίσουν το έργο τους”, δήλωσε.
Η Ισπανία θέλει να συνάψει μια εμπορική συμφωνία που καθυστερεί εδώ και καιρό με το μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής και μια συμφωνία για τη μετανάστευση σε επίπεδο ΕΕ. Πιέζει επίσης για έναν κοινό φορολογικό συντελεστή για τις επιχειρήσεις και για πρόοδο στην τραπεζική ένωση της ΕΕ.
- Από τη Σύνταξη του economico με πληροφορίες και πίνακες από το Reuters


Πηγή: economico.gr